Korektor graficzny

Integralną częścią pracy nad każdą produkcją muzyczną jest mastering gotowego nagrania. Można materiał oddać w ręce zawodowców, ale przy odrobinie cierpliwości warto pokusić się o przeprowadzenie tego etapu we własnym zakresie. W tym cyklu artykułów przybliżę Ci nieco doskonałe narzędzie usprawniające ten proces, a mianowicie JAMin – zaawansowany interfejs masteringowy współpracujący z serwerem dźwięku JACK.

 

JAMin jest aplikacją o otwartym kodzie rozpowszechnianą na licencji GNU GPL. Oznacza to tyle, że można ją dowolnie modyfikować, przerabiać i – co najważniejsze – bezpłatnie, legalnie korzystać / rozpowszechniać na zasadach powyższej licencji. Dostarcza komplet niezbędnych wtyczek masteringowych umożliwiających kompleksową obróbkę brzmienia materiału. Wynika z tego, że jest całkiem niezłą alternatywą, jeśli z jakichś względów nie chcemy sobie pozwolić na zakup oprogramowania komercyjnego.

 

Jak już wspomniałem aplikacja współpracuje z serwerem JACK i pisząc ten artykuł zakładam, że jest już zainstalowany i skonfigurowany w Twoim systemie oraz posiadasz podstawowe umiejętności z zakresu łączenia za jego pośrednictwem poszczególnych elementów systemu dźwiękowego. Jeśli nie – daj mi znać w komentarzach, a poświęcę temu etapowi odrębny artykuł. Po uruchomieniu aplikacja wita nas interfejsem z domyślnymi ustawieniami jak na zrzucie ekranu poniżej (rys. 1). Na kolejnym obrazku (rys. 2) pozwoliłem sobie zakolorować poszczególne części interfejsu, którym się teraz zajmiemy.

 

Interfejs JAMina - ustawienia domyślne

Rys. 1 Interfejs JAMina – ustawienia domyślne

 

JAMin - wtyczki masteringowe

Rys. 2 Interfejs JAMina – wtyczki masteringowe

 

  1. Czerwony – panel nawigacyjny (menu i przyciski transportu)
  2. Pomarańczowy – kontrolki wyboru sceny
  3. Żółty – tłumik / balans wejściowy
  4. Limonkowy – korektor parametryczny (korektor graficzny, analizator widma, krzywe kompresji)
  5. Zielony – suwaki podziału pasm kompresora
  6. Seledynowy – trójpasmowy kompresor
  7. Niebieski – trójpasmowe poszerzanie / zawężanie bazy stereo
  8. Granatowy – wzmacniacz z limiterem
  9. Fioletowy – tłumik wyjściowy

 

1. Panel nawigacyjny

W górnej części widnieje pasek aktywujący rozwijalne menu [File, Edit, Ports, Help]. Na początek warto przejść do Edit >> Preferences i dostosować ustawienia do swoich potrzeb.

 

JAMin - ustawienia

 

Pola Minimum/Maximum gain sekcji Graphic EQ odpowiadają za zakres regulacji korektora zarówno parametrycznego, jak i graficznego. Domyślnie jest tu +/- 12 dB. Jak dla mnie jest to aż zanadto i tak duża skala przydaje się w zasadzie tylko przy „przemiataniu” pasm w poszukiwaniu drażniących częstotliwości. Jeśli potrzebujemy zawęzić lub poszerzyć (wątpliwe) ten zakres, to nie wahajmy się.

 

Crossfade time określa czas przejścia między scenami. Domyślne ustawienie to 1 sek. Więcej o zastosowaniu scen przeczytasz nieco później.

 

Sekcja Spectrum pozwala na określenie, w którym miejscu naszego toru audio będzie następowała akwizycja danych do analizy częstotliwościowej czyli, mówiąć po ludzku, gdzie wepniemy analizator widma. Mamy do wyboru cztery możliwości:

  • Pre EQ – przed korektorem,
  • Post EQ – za korektorem,
  • Post Compressor – za kompresorem, i…
  • Output – na wyjściu całego interfejsu.

Domyślne ustawienie Pre EQ proponuję zmienić na Post EQ. W ten sposób będziemy mogli na bieżąco kontrolować zmiany wprowadzane w charakterystyce widma zaś podgląd bez korekcji otrzymamy omijając korektor poprzez zaptaszkowanie pola EQ Bypass pod wykresem. Pole Update frequency umożliwia określenie częstotliwości odświerzania wykresu. Domyślnie ustawiono 10Hz. Chyba nie ma sensu pisać, że nadmierne zwiększenie tej wartości może owocować zamuleniem aplikacji na słabszych konfiguracjach sprzętowych.

 

Crossover type dotyczy rodzaju filtru: FFT – szybka transformata Fouriera (Fast Fourier Transform) lub IIR – nieskończona odpowiedź impulsowa (Infinite Impulse Response). Proponuję zostawić domyślną wartość jaką jest FFT.

 

Na koniec coś przyjemnego dla oka, czyli sekcja Colors, w której dostosujemy kolory składników interfejsu.

Skoro konfigurację ustawień mamy załatwioną wypada wspomnieć, że JAMin umożliwia bieżący podgląd i konfigurację swojego położenia względem innych komponentów systemu audio. Odbywa się to poprzez menu Ports. Po rozwinięciu menu możemy wybrać skąd JAMin sygnał pobiera (in) lub gdzie wysyła (out). Te same operacje możemy oczywiście wykonać z poziomu serwera JACK np. za pomocą nakładki QjackCtl.

 

Z ciekawszych rzeczy warto zainteresować się skrótami klawiaturowymi dostępnymi spod Help >> Keys lub w każdym momencie pracy z aplikacją poprzez [Ctrl + K]. Poznanie ich usprawni pracę z aplikacją w przyszłości. Pamiętaj też o częstym zapisywaniu swojej pracy, bo jak na razie JAMin nie posiada mechanizmu autozapisu. Możesz to zrobić spod File >> Save / Save As.

 

Poniżej menu znajdują się przyciski transportu umożliwiające poruszanie się po materiale audio. Zachodzę w głowę dlaczego nie ma tu przycisku przeskoku do końca materiału. Czasami by się przydał, ale widocznie developerzy mieli inną koncepcję. Po prawej stronie przycisków widnieje obszar, na którym są wyświetlane informacje n/t serwera JACK oraz systemu.

 

2. Kontrolki wyboru sceny

Sceny to najogólniej mówiąc zestawy parametrów zadanych dla poszczególnych wtyczek masteringowych. Domyślnie pracujemy na scenie pierwszej, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby takich scen zrobić sobie nawet 20. Po przygotowaniu danej sceny (czyli skonfigurowaniu wszystkich potrzebnych wtyczek) klikamy prawym klawiszem myszy na kontrolce sceny i z menu kontekstowego wybieramy Set. Możemy też ustalić nazwę, jeśli chcemy lub – jeśli potrzeba – wyzerować wszystkie ustawienia.

 

Co nam to daje? Obsługa wielu scen może być przydatna przy pracy z różnymi partiami utworu, gdzie nie zawsze sprawdzą się te same preferencje wtyczek. Być może w którymś momencie miksu trzeba będzie zwiększyć kompresję, gdzie indziej stłumić wybrane częstotliwości bez wpływu na pozostałą część nagrania. Sceny mogą się okazać wielkim ułatwieniem w takich sytuacjach umożliwiając szybką zmianę brzmienia.

 

O pozostałych komponentach JACK Audio Mastering interface znajdziecie więcej w następnym artykule.

 

5 odpowiedzi na: „JAMin – mastering w wydaniu Open Source | Część 1”

  1. KS pisze:

    Jestem pierwszy w kolejce do przeczytania Twojego artykułu o serwerze JACK! 🙂

  2. thomaz pisze:

    ja rowniez poprosze;)

  3. Vibender pisze:

    W takim razie małe co nieco specjalnie dla Was: QjackCtl – Interfejs graficzny dla JACK | Część 1 🙂

  4. ILU CPN pisze:

    Dzięki wielkie za ten artykuł! 🙂